سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک
امروزه در بسیاری از فرآیندهای صنعتی انتقال قدرت آن هم به صورت کم هزینه و با دقت زیاد مورد نظر است در همین راستا بکارگیری سیال تحت فشار در انتقال و کنترل قدرت در تمام شاخه های صنعت رو به گسترش است استفاده از قدرت سیال به دوشاخه مهم هیدرولیک و نیوماتیک که جدیدتر است تقسیم میشود
از نیوماتیک در مواردی که نیروهای نسبتا پایین حدود یک تن و سرعت های حرکتی نسبتا بالا مورد نیاز است مثلا در ربات‌ها در صورتیکه کاربردهای سیستم های هیدرولیک عمداتا درمواردی می‌باشد که قدرتهای بالا و سرعت های کنترل شده مانند جک های هیدرولیک و ... استفاده میشود
حالا این سوال مطرح است که مزایای سیستم هیدرولیک نسبت به سایر سیستم های مکانیکی یا الکتریکی چیست
اطمینان در سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک نسبت به سایر سیستم های مکانیکی قطعات محرک کمتری وجود دارد و میتوان در هر نقطه به حرکت های خطی یا دورانی با قدرت بالا و کنترل مناسب دست یافت چون انتقال توسط سیال پرفشار لوله ها و شلنگ ها صورت میگیرد ولی در سیستم های مکانیکی دیگر برای انتقال قدرت از اجزایی مانند بادامک چرخ دنده و ... استفاده میشود در این سیستم ها میتوان با اعمال نیروی کم به نیروی بالا و دقیق دست یافت اکنون به مزایای سیستم هیدرولیک و نیوماتیک اشاره کردیم و حالا میخواهیم درمورد کارکرد این سیستم ها توضیح بدهیم
برای انتقال قدرت به یک سیال تحت فشار احتیاج داریم که توسط پمپ های هیدرولیک میتوان نیروی مکانیکی را تبدیل به قدرت سیال تحت فشار نمود مرحله بعد انتقال نیرو به نقطه دلخواه است که این وظیفه را لوله ها شلنگ ها و بین ها به عهده دارند بعد از کنترل فشار و تعیین جهت جریان توسط شیرها سیال تحت فشار به سمت عملگرها هدایت میشوند تا قدرت سیال به نیروی مکانیکی مورد نیاز تبدیل شود
کار سیستم های نیوماتیک مشابه سیستم های هیدرولیک است فقط دران به جای سیال تراکم ناپذیر مانند روغن از سیال تراکم پذیر استفاده میشود در سیستم های نیوماتیک برای دست یافتن به یک سیال پر فشار هوا را توسط یک کمپرسور فشرده کرده تا به فشار دلخواه برسد سپس آن را در یک مخزن ذخیره می‌کنند البته دمای هوا پس از فشرده شدن بشدت بالا می‌رود که می‌تواند به قطعات سیستم آسیب برساند لذا هوای فشرده قبل از هدایت به خطوط انتقال قدرت باید خنک شود به دلیل وجود بخار آب در هوای فشرده و پدیده میعان در فرایند خنک سازی باید از یک واحد بهینه سازی برای خشک کردن هوای پر فشار استفاده کرد
در سیستم های هیدرولیک روغن علاوه بر انتقال قدرت وظیفه روغن کاری قطعات داخلی سیستم را نیز به عهده دارد ولی درنیوماتیک علاوه بر روغن کاری قطعات باید رطوبت موجود درهوا را ازبین برد در سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک نسبت به سایر سیستم های مکانیکی قطعات محرک کمتری وجود دارد و میتوان در هر نقطه به حرکت های خطی یا دورانی با قدرت بالا و کنترل مناسب دست یافت چون انتقال قدرت توسط جریان سیال پر فشار در خطوط انتقال صورت میگیرد پنوماتیک یکی از انواع انرژی هایی است که در حال حاضر از آن استفاده میشود و میتوان گفت امروزه کمترکارخانجات یا مراکز صنعتی را میتوان دید که از پنوماتیک استفاده نکنند پنوماتیک در زبان یونانی یعنی تنفس باد امروزه پنوماتیک در بین صنعتگران به عنوان انرژی بسیار تمیز و کم خطر و ارزان مشهور است عامل اصلی پنوماتیک هواست و هوا در همه جا روی زمین به وفور یافت میشود عامل اصلی کارکرد پنوماتیک هواست هوای فشرده را میتوان از طریق لوله کشی به نقاط مختلف کارخانه یا مراکز صنعتی جهت کارکرد سیستم های پنوماتیک هدایت کرد هوای فشرده را میتوان در مخازن مخصوص انباشته و آن را انتقال داد یعنی همیشه احتیاج به کمپرسور نیست و میتوان از سیستم پنوماتیک در مکان هایی که امکان نصب کمپرسور وجود ندارد نیز استفاده کرد افزایش و کاهش دما اثرات مخرب و سوئی بر روی سیستم پنوماتیک ندارد و نوسانات حرارتی از عملکرد سیستم جلوگیری نمیکند عوامل سرعت و نیرو در سیستم پنوماتیک قابل کنترل و تنظیم است عناصر پنوماتیک‌در مقابل بار اضافه مقاوم بوده و به آنها صدمه وارد نمیشود چون سیال اصلی مورد استفاده در سیستم پنوماتیک هوای فشرده و جهت تهیه هوای فشرده باید با کمپرسور آن را فشرد به طور کلی در مقایسه مزایا ومعایب بسیار نسبت به معایب کمتر میتوان از پنوماتیک بعنوان یک انرژی شایسته در صنایع استفاده کرد